Bạn có thường thêm chú thích khi đăng ảnh không, hay bạn thường không thêm? Lời nói trong nhiếp ảnh đóng vai trò giới hạn cách nhìn trong sự mơ hồ của bức ảnh. Trong 'Knowledge' lần này, chúng ta sẽ tập trung vào mối liên kết giữa ảnh và lời nói, hai phương tiện khác nhau.
Đọc ảnh
Ảnh luôn ẩn chứa những câu chuyện. Để hiểu được câu chuyện đó, không thể thiếu 'bối cảnh' mà ảnh chỉ ra. Trong tiếng Nhật, 'bối cảnh' được dịch là '背景' hay '文脈'. Để ngôn ngữ hóa trải nghiệm xem ảnh, luôn cần đến sự giải thích 5W1H nằm sau bức ảnh.
Hãy cùng xem một ví dụ dễ hiểu.
Giờ tôi sẽ cho bạn xem hai bức ảnh, hãy nghĩ xem bức nào thu hút sự chú ý của bạn hơn.
Đầu tiên là bức ảnh thứ nhất.
Tiếp theo là bức ảnh thứ hai.
Lần đầu tiên nhìn thấy cảnh biển Nhật Bản. Trái tim rung động trước đường chân trời xa xăm, quên cả thời gian trôi qua.
Sự khác biệt giữa những bức ảnh này là có hay không có chú thích. Không có cách nào để xác minh tính đúng sai của nội dung được viết. Tuy nhiên, dù nhìn thấy cùng một thứ về mặt thị giác, chỉ một từ có thể khiến nó mang một ý nghĩa hoàn toàn khác. Dù chỉ là một bức ảnh, nhưng tùy thuộc vào phương tiện như sách, báo, phòng trưng bày, hay Instagram, và có hay không có hashtag, cách nhìn nhận hình ảnh có thể thay đổi đến mức nào. Sức mạnh của bối cảnh mạnh mẽ đến nỗi có thể nói rằng bức ảnh đã hoàn thành với bối cảnh ẩn chứa trước và sau khi bấm máy.
Image by betty
#sea
Lời nói dẫn dắt ảnh
Ảnh, thoạt nhìn, có vẻ như là một thứ khách quan, nhưng cách nhìn và ý nghĩa của ảnh thay đổi theo người xem. Ở đây, lời nói đóng vai trò giới hạn sự tự do của người xem trong việc có một góc nhìn hay cách giải thích cụ thể. Khi được thêm chú thích, giải thích hoặc văn bản liên quan, ảnh có thể truyền tải một thông điệp cụ thể và rõ ràng hơn. Biểu hiện đối lập là các tác phẩm nghệ thuật với tiêu đề 'Untitled' hay '無題'. Đây là phương pháp không giới hạn góc nhìn của người xem, mở rộng vô hạn khả năng tưởng tượng bối cảnh.
Image by Ikumi Watanabe
Thử nghiệm cho tác phẩm mới
Đối thoại giữa lời nói và ảnh
Sự tương tác giữa ảnh và lời nói mang lại cho người xem cái nhìn sâu sắc và sự đồng cảm hơn với tác phẩm. Cảm xúc và câu chuyện ẩn chứa trong khoảnh khắc mà ảnh chụp được làm nổi bật bởi lời nói, khắc sâu vào tâm trí người quan sát những ký ức rõ nét. Cuộc đối thoại này chính là chìa khóa để khám phá chiều sâu của nhiếp ảnh và là niềm vui của việc xem ảnh.
