magazine
2024.09.06

Hiện tượng cực quang do bão mặt trời sau 20 năm xuất hiện tại Nhật Bản | Release #174

2024-05-aurora-japan-cover-image

cover image by yui

Khi nhắc đến cực quang, người ta thường nghĩ đến những hiện tượng hiếm gặp chỉ có thể quan sát được ở Nam Cực, Bắc Cực, Bắc Mỹ hay Bắc Âu. Nhiều du khách từ các quốc gia xa xôi đã đến những khu vực có thể quan sát để chiêm ngưỡng cảnh tượng tuyệt đẹp này.

Bạn có biết rằng cực quang cũng có thể được quan sát tại Nhật Bản không?

Báo cáo thành công về quan sát cực quang tại Nhật Bản

Ngày 10 tháng 5 năm 2024, một trong những cơn bão mặt trời mạnh nhất trong 20 năm qua đã xảy ra. Các hạt năng lượng cao được phóng ra từ mặt trời đã gây ra một 'bão từ', làm gián đoạn mạng lưới điện và thông tin vô tuyến.

Năng lượng bức xạ từ mặt trời đã đến Trái Đất vào ngày 10 và ảnh hưởng kéo dài đến ngày 12. Kết quả là cực quang rực rỡ đã xuất hiện trên bầu trời khắp nơi trên thế giới. Tại Nhật Bản, đặc biệt là ở Hokkaido, nhiều báo cáo về quan sát cực quang đã được ghi nhận.

2024-05-aurora-japan-image-5

Cơ chế của cực quang ở vĩ độ thấp

Cơ chế cơ bản của cực quang ở vĩ độ thấp giống với cực quang ở các vùng cao. Gió mặt trời gây ra sự nhiễu loạn từ trường lớn gọi là 'bão từ', tạo ra cực quang lớn hơn so với thông thường. Kết quả là cực quang thường chỉ thấy ở vùng cao cũng có thể quan sát được từ các khu vực vĩ độ thấp như Nhật Bản. Điểm khác biệt lớn nhất là màu sắc của cực quang, với màu đỏ là màu có thể quan sát được từ độ cao trên 200km.

2024-05-aurora-japan-image-8

Cực quang trong văn bản lịch sử của Nhật Bản

Cực quang ở vĩ độ thấp tại Nhật Bản cũng được ghi nhận trong các văn bản lịch sử. Trong thời kỳ Edo, nhật ký của gia đình Higashihakura ở Kyoto có vẽ hình cực quang, cho thấy sự ngạc nhiên của người dân thời đó trước cảnh tượng này. Ngoài ra, cực quang từ lâu đã được gọi là 'xích khí', và hiện tượng bầu trời phía bắc phát sáng đỏ đã được báo cáo từ thời kỳ Nihon Shoki đến thời Edo tại Kyoto và Edo.

Ngay cả trong thời hiện đại, hiện tượng bầu trời phía bắc phát sáng đỏ cũng được báo cáo ở Hokkaido, đôi khi bị nhầm với cháy rừng và khiến xe cứu hỏa phải xuất phát.

2024-05-aurora-japan-image-11

Cơ hội để thấy cực quang tại Nhật Bản

Xác suất để thấy cực quang có thể nhìn thấy bằng mắt thường ở khu vực gần Hokkaido được cho là khoảng 11 năm một lần. Điều này liên quan đến chu kỳ hoạt động của mặt trời là 11 năm, và cực quang dễ xảy ra hơn khi hoạt động mặt trời mạnh. Lần tiếp theo cực quang có thể được quan sát tại Nhật Bản sẽ là vào năm 2035. Mặc dù còn khá xa, nhưng những ai đã bỏ lỡ lần này hãy chuẩn bị để không bỏ lỡ cơ hội tiếp theo để chạm vào sự kỳ diệu của thiên nhiên.